Mistrz kierownicy, który lekceważy kodeks będzie stanowił na drodze o wiele większe zagrożenie niż niedzielny kierowca jadący z prędkością trzydziestu kilometrów na godzinę. Wiedzą to wszyscy - również egzaminatorzy w Ośrodkach Ruchu Drogowego. Dosyć często instynktownie wyczuwają potencjalnych piratów i odsyłają ich z kwitkiem.
Czym jest kodeks drogowy?
Określenie to słyszymy powszechnie - w radiu, w telewizji, podczas codziennych rozmów. Problem polega na tym, że coś takiego jak kodeks drogowy nie istnieje. A przynajmniej nie formalnie. Właśnie w ten sposób przyjęło się nazywać prawa decydujące w Polsce o ruchu pieszych oraz pojazdów. Głównym dokumentem regulującym wzajemne prawa i obowiązki uczestników ruchu jest ustawa z dnia 20 czerwca 1997. Oprócz niej można wyróżnić jednak kilka innych zapisów, o których powinien wiedzieć uczestnik ruchu drogowego. - 1. Konwencja Wiedeńska. Żyjemy w coraz bardziej kosmopolitycznym świecie i ciężko sobie wyobrazić, że kierowcy w każdym kraju prowadzą swoje pojazdy według całkowicie różnych zasad. Konwencja Wiedeńska ujednolicająca przepisy została utworzona w roku 1968. Dwadzieścia lat później podpisały ją też władze PRL. Dokument określa prawa obowiązujące w państwach będących jej sygnatariuszami. - 2. Ustawa o kierujących pojazdami. Powstała w 2011 roku i zgodnie z zamierzeniem prawodawcy miała zmniejszyć ilość wypadków na drogach. Ustawa dotyczy kwestii, które wcześniej były regulowane przez dokument z 1997 roku. Znajdziemy w niej między innymi przepisy dotyczące uprawnień do wydawania prawa jazdy oraz kierowania pojazdami. Inne artykuły ustawy dotyczą także kontroli nad egzaminatorami i ośrodkami egzaminacyjnymi. - 3. Inne rozporządzenia ministra infrastruktury. Regulują one niesprecyzowane aspekty ustaw z 1997 i 1998 roku. W tych dokumentach zawarto między innymi dokładne informacje o niezbędnym stanie technicznym samochodów.
Zawartość ustawy Prawo o ruchu drogowym
Ustawa z roku 1997 podzielona jest na działy regulujące poszczególne elementy ruchu drogowego: - Dział I. Przepisy ogólne. Jest to część wprowadzająca i de facto informująca o najbardziej podstawowych zasadach. - Dział II. Ruch drogowy. Tutaj znajdziemy zapisy dotyczące obecności na drodze pojazdów, pieszych oraz zwierząt. Również w tej części opisane są tak istotne kwestie jak włączanie się do ruchu. - Dział III. Pojazdy. Przepisy dotyczące samochodów i innych pojazdów, które możemy spotkać na drodze. Dopuszczanie do ruchu oraz homologacja. - Dział IV. Bezpieczeństwo ruchu drogowego. Informacje o szkoleniach, egzaminowaniu oraz centralnej ewidencji kierowców. - Dział V. Kontrola ruchu drogowego. Nad przestrzeganiem prawa oczywiście czuwają policjanci. Ich jednak także obowiązują przepisy. Ten dział mówi o uprawnieniach policji oraz zasadach, na jakich mogą zatrzymać prawo jazdy i dowód rejestracyjny.
Ogólne przepisy ruchu drogowego
Kodeks drogowy powinien znać właściwie każdy. Największy wpływ ma on oczywiście na życie czynnych kierowców. Pamiętajmy jednak, że nawet jeśli nigdy nie siadamy za kółkiem, to i tak zdarza nam się uczestniczyć w ruchu jako pieszym. - Zasada ruchu prawostronnego. W Polsce, podobnie jak w większej części Europy poruszamy się po prawej stronie jezdni. Wyjątek stanowi tutaj naturalnie Wielka Brytania ze swoim ruchem lewostronnym. W Polsce przepis dotyczący jazdy prawą stroną dotyczy także dróg z wieloma pasami. Nie zawsze jednak powinniśmy decydować się na wybór skrajnego pasma jazdy. Prowadząc, musimy brać pod uwagę także ogólną sytuację na drodze oraz naszą trasę. Często pas środkowy przeznaczony jest dla kierowców jadących prosto, a prawy dla skręcających. - Zasada pierwszeństwa dla nadjeżdżającego z prawej strony. Kiedy znaki nie mówią inaczej, pierwszeństwo należy do pojazdu nadjeżdżającego z prawej strony. Jeśli pojazdy znajdują się naprzeciw siebie, pierwszy powinien ruszyć ten, który skręca w prawo lub jedzie prosto. - Zasada hierarchii znaków i sygnałów. W pierwszej kolejności powinniśmy przywiązywać uwagę do poleceń wydawanych przez kierującego ruchem policjanta. Po nim w hierarchii znajduje się sygnalizacja świetlna. Dopiero na trzecim miejscu obowiązują znaki drogowe - Zasada szczególnej ostrożności. Kierowca siedzący za kółkiem musi mieć oczy szeroko otwarte. Droga to środowisko, które zmienia się niewiarygodnie szybko. To właśnie dlatego w wielu sytuacjach obowiązuje zasada szczególnej ostrożności. Każdy kierowca ma obowiązek się do niej zastosować. - Zasada ograniczonego zaufania. Krótko mówiąc: zdrowy rozsądek z lekką nutką nieufności. Reguły ruchu drogowego mają sens dopóty, dopóki wszyscy ich przestrzegają. Kierowca powinien więc zakładać, że inni uczestnicy ruchu znają i respektują prawo. Jeśli jednak jakiś pojazd zachowuje się bardzo nietypowo, możemy uznać za prawdopodobne, że osoba nim kierująca nie zna lub nie przestrzega przepisów.
Różnice pomiędzy polskimi i europejskimi przepisami
W życiu niemal każdego kierowcy przychodzi taki moment, w którym będzie musiał wyjechać poza granice Polski. Nasz kraj już prawie trzydzieści lat temu przystąpił do Konwencji Wiedeńskiej. Pomimo tego faktu polski kodeks drogowy w dalszym ciągu nie został w stu procentach dostosowany do standardów obowiązujących w Europie.Polskie ustawy w dalszym ciągu nie znormalizowały przepisów dotyczących świateł na skrzyżowaniach, na których dochodzi do przecinania się kierunków ruchu w tej samej fazie sygnalizacji. W praktyce oznacza to, że w wielu polskich miastach trafimy na krzyżówki, na których zielone światło dla pieszych włącza się w tym samym momencie co zielone światło dla pojazdów skręcających w prawo. Kolejnym aspektem jest brak spójności przepisów dotyczących krzyżowania się ruchu pieszego z rowerowym. Znaczna część krajów europejskich może pochwalić się regułami, które chronią słabszych użytkowników dróg. Kolejna kwestia to brak przepisów dotyczących umieszczania reklam i banerów, które mogą uznane za znaki drogowe. Tego typu tablice i ogłoszenia mogą być mylące dla uczestników ruchu, a tym samym prowadzić do tragedii.
Przepisy drogowe podczas egzaminu na prawo jazdy
Kodeks drogowy odgrywa niezwykle istotną rolę dla uczestników ruchu. Nic więc dziwnego, że właśnie z nim związana jest teoretyczna część egzaminu na prawo jazdy. Opiera się ona przede wszystkim na wizualizacjach przedstawiających sytuacje, które mogą realnie zdarzyć się na drodze. Niestety wielu przyszłych kierowców jako metodę nauki wybiera przyswojenie rozwiązań na pamięć. Jest to podejście całkowicie błędne. Baza egzaminacyjnych "skrzyżowań" jest nieustannie rozbudowywana. Dlatego też ucząc się rozwiązań bez zrozumienia, łatwo doprowadzić do sytuacji, w której całkowicie stracimy głowę na egzaminie. Właściwie jedyną skuteczną techniką na zdanie teoretycznego testu jest przyswojenie całego kodeksu drogowego. Najlepiej ze zrozumieniem. Gruntowne przygotowanie się do tego testu przełoży się też na jakość jazdy. To właśnie dlatego w trakcie kursu warto zagłębić się w polskie prawa ruchu drogowego i przyswoić je sobie raz na całe życie.
