Dodatkowym celem przyświecającym producentom montującym w pojazdach turbodoładowanie jest chęć zmniejszenia zużycia paliwa. Serce turbosprężarki to dwa elementy: turbina i sprężarka, które znajdują się na jednej osi. Turbina, która wprawia w ruch wirnik urządzenia, jest napędzana przez gazy wylotowe. Sprężarka odpowiada z kolei za wtłaczanie do cylindra dużej ilości powietrza. W efekcie cylinder zyskuje więcej tlenu, a silnik spala więcej paliwa przy tej samej objętości komory. W rezultacie jednostka napędowa jest więc mocniejsza. Historia turbosprężarek wiąże się przede wszystkim z autami sportowymi. Zamysł był oczywisty: większa moc silnika przy utrzymaniu tej samej masy samochodu. Dla fanów sportów motorowych nie jest bowiem tajemnicą, że auto jest tym szybsze, im jego masa jest niższa. Montowanie turbosprężarek jedynie w samochodach sportowych odeszło już jednak do lamusa. Producenci postanowili wykorzystać w pełni potencjał tego podzespołu, instalując go również w klasycznych autach osobowych. W tym przypadku przyświecał im cel związany z obniżeniem kosztów eksploatacji pojazdu, a nie poprawą osiągów. W rezultacie turbosprężarki w samochodach osobowych pozwalają więc zmniejszyć zużycie paliwa. Urządzenie jest montowane zarówno w pojazdach benzynowych, jak i tych z napędem Diesla.
Biturbo czy twin turbo?
Oba terminy odnoszą się do układów doładowania, w których pracują dwie turbosprężarki. Rozróżnienie nie jest klarowne nawet dla wielu ekspertów z branży motoryzacyjnej, a niektórzy używają obu pojęć zamiennie. Takie podejście wynika ze zbliżonego znaczenia przedrostka "bi" oraz określenia "twin". "Bi" wyraźnie wskazuje na podwójny charakter następującego po nim wyrazu, z kolei "twin" oznacza po prostu "bliźniaczo". W uproszczeniu można uznać, że biturbo odnosi się do dwóch turbosprężarek, zaś twinturbo wskazuje, że chodzi o dwie bliźniacze turbosprężarki. Te zwroty mogą być jednak mylące, bowiem zwykle używa się ich w odwrotnym znaczeniu. Biturbo, znane również jako doładowanie równoległe, wykorzystywane jest w silnikach charakteryzujących się dużą pojemnością. Układy te zwykle wyposażone są w minimum cztery cylindry. Powód jest prosty: turbosprężarki działają jednocześnie, a każda z nich obsługuje przypisaną jej liczbę cylindrów. Przykładowo w przypadku motorów V6 jedno doładowanie odpowiada za cylindry z jednej, zaś druga - z drugiej strony silnika. Należy zauważyć, że warunkiem zastosowania takiego rozwiązania jest parzysta liczba cylindrów. Gdyby takie jednostki dysponowały jedną turbosprężarką, ich bezwładność byłaby znacznie większa. Dwa mniejsze układy rozładowują bezwładność, pozwalając na uzyskanie krótszego czasu reakcji silnika na wciśnięcie pedału gazu. W przypadku doładowania twin turbo zwanego również doładowaniem sekwencyjnym montuje się dwa układy: mniejszy i większy. W porównaniu do opcji biturbo nie pracują one jednak równolegle, lecz sekwencyjnie. Mniejszy podzespół umożliwia uzyskanie ciśnienia doładowania przy stosunkowo niskich obrotach. Następnie do akcji wkracza większy podzespół. Gdy silnik uzyska określoną wartość obrotów, mniejsze urządzenie wspomaga większe albo wyłącza się, a na placu boju pozostaje jedynie większa sprężarka. Kolejną różnicą są jednostki napędowe, w których wykorzystywane jest doładowanie sekwencyjne. Warto wiedzieć, że producenci aut sięgają po takie rozwiązanie zarówno w przypadku niewielkich silników o pojemności niższej niż 2 litry, jak i dużych napędów. Ciekawostkę stanowi fakt, iż twin turbo nie wymaga parzystej liczby cylindrów. Eksperci nie są zgodni, która opcja jest korzystniejsza. Nie mają jednak wątpliwości co do tego, że zarówno doładowanie sekwencyjne, jak i równoległe, sprawdza się lepiej od pojedynczej turbosprężarki.
Jak dbać o turbosprężarkę?
Turbosprężarka to urządzenie, które jest poddawane działaniu potężnych sił, a także wysokiej temperatury sięgającej nawet 900 stopni Celsjusza. Z tego względu urządzenie wymaga stosowania środków smarnych, które są odpowiednio dobrane do modelu danego auta. Najlepszym rozwiązaniem jest sięganie po specyfiki rekomendowane przez producenta. Dotyczy to rodzaju, a także klasy lepkości oleju silnikowego. Należy pamiętać, by używać wyłącznie olejów wysokiej jakości. Nie bez znaczenia jest również sposób eksploatacji turbosprężarki. Dobrym pomysłem jest także uruchomienie silnika, a następnie utrzymanie auta na jałowym biegu przez krótki czas. W ten sposób olej zostanie rozprowadzony we wszystkich zakamarkach silnika, a także dotrze do turbiny. Stopniowe rozgrzewanie auta powinno również iść w parze ze stopniowym wyciszaniem turbiny. W tym celu nie należy szybko wyłączać silnika, który przed chwilą pracował na wysokich obrotach. Przed zgaszeniem pojazdu warto więc zmniejszyć obroty turbiny, utrzymując pojazd przez kilkanaście sekund na jałowym biegu. Niebagatelne znaczenie ma również regularna wymiana filtra powietrza. Powód: zużyty filtr przepuszcza pyły zasysane wraz z powietrzem, a te niekorzystnie działają na turbosprężarkę i na sam silnik. Kolejną kwestią jest regularne sprawdzanie poziomu oleju silnikowego. Dobrze jest również kontrolować jego kondycję - zanieczyszczony olej może skutkować nawet zatarciem jednostki napędowej. Turbosprężarka to dla wielu kierowców wciąż synonim dynamicznej jazdy i zwiększonych osiągów. Warto wiedzieć, jak o nią dbać, by przez długi czas korzystać również z jej drugiej funkcji - ekonomicznej jazdy. Kluczem do sukcesu jest odpowiednia eksploatacja i stosowanie olejów silnikowych najwyższej jakości.
