Lancia Stratos

Mało której włoskiej marce samochodów, poza wyspecjalizowanymi krajowymi producentami aut sportowych, udało się przenieść sukcesy w profesjonalnych wyścigach na modele seryjne. Do wyjątków może należeć legendarna już firma Lancia. Było to po części zasługą osiągów produkowanych do lat 60. pojazdów wyposażonych w mocne silniki typu V. Ponadto Lancia nieustannie udoskonalała swoje serie technicznymi innowacjami, które później wielokrotnie stawały się standardem w produkcji samochodowej. Firma potrafiła też ściągać do siebie wybitnych specjalistów od designu i projektowania nadwozia, którzy wykonywali piękne w formie coupé oraz kabriolety. W ten sposób Włosi wykreowali wizerunek marki, która kojarzyła ich produkty ze sportowymi osiągnięciami oraz wysokim stopniem funkcjonalności i estetyki. Często łączy się ją też z niezwykłymi elementami wyposażenia, którymi producent podkreśla dążenie marki do zapewnienia komfortu. Do całościowej wizji pasował udział w wyścigach, na przykład Lancii Fulvii Coupé, wyprodukowanej pod koniec lat 60. jako wersja rajdowa, która zdobyła tytuł mistrzowski na początku lat 70. W tym czasie marka Lancia miała co prawda stać się bardziej zyskowna i przede wszystkim zwiększyć produkcję modeli dużych serii w rękach nowego właściciela, którym był Fiat. Pomimo to Włosi nadal stawiali przede wszystkim na synergię pomiędzy sukcesami w wyścigach i zwiększeniem sprzedaży. Dlatego w programie mogło znaleźć się także miejsce na samochód sportowy klasy luksusowej, zaprojektowany jako model z homologacją dla sportów rajdowych, ale który montowany był także pod nazwą Stratos Stradale w małym nakładzie jako pojazd dopuszczony do ruchu drogowego. Ciekawostka techniczna: Stradale otrzymał silnik dostarczony przez Ferrari.

Futurystyczny design Bertone dla samochodu pokazowego Stratos

Już rok przed prezentacją ostatecznego modelu w Turynie biuro konstrukcyjne Bertone, które zostało zatrudnione do wykonania projektu, zaznaczyło, że Stratos nie będzie zwykłym samochodem seryjnym. W rodzinnym mieście Lancii premierę miał również samochód koncepcyjny linii produkcyjnej, który Bertone wprowadził w 1970 roku pod nazwą Stratos 0 (Zero). Designerzy z Bertone osadzili na podwoziu wyjątkowo nietypową konstrukcję, która miała zaledwie 85 cm wysokości i gwałtownie urywającą się rufę. Konstrukcja przodu wyglądała jak niezwykle zaostrzony klin, a wejście do wyposażonej w centralnie umieszczony silnik, płaskiej struktury odbywało się nie przez boczne drzwi, lecz przez podnoszoną do góry przednią szybę. Modele limitowanych serii nie mogą być co prawda aż tak bardzo futurystyczne, ale concept car rzeczywiście wyznaczył kierunek rozwoju seryjnego Stratosa. Kompakt miał być typem coupé, przystosowanym w jak największej ilości elementów do udziału w wyścigach.

Lancia tworzy Stratosa jako model z homologacją rajdową.

Wersja seryjna Stratosa z typowym dla sportowych aut Lancii dopełnieniem nazwy HF rzeczywiście powstała jako model z homologacją rajdową. Produkowany w latach 1972-1974 coupé różnił się pod tym względem choćby od Fulvii HF, którą skonstruowano na bazie samochodów seryjnych i dopiero potem dostosowano do udziału w wyścigach. Konstruktorzy przejęli ze studium Stratosa przede wszystkim kompaktowe wymiary nadwozia, klinowaty przód oraz gwałtownie kończący się krótki tył, który w wersji seryjnej otrzymał dwa duże, okrągłe światła z tyłu. W przedniej części Lancii Stratosa uwagę zwracały zainstalowane w stylu typowym dla lat 70. reflektory, zaopatrzone w mechanizm zamykający, dzięki któremu można je było ukryć w masce. Dalszymi charakterystycznymi cechami Stratosa HF były sferyczne nadkola z przodu i żebrowana maska silnika. Za pomocą zintegrowanej z karoserią klatki bezpieczeństwa na zewnętrznej tylnej części dachu, mierzący dokładnie 1,1 m wysokości i około 3,7 m długości coupé podkreślał, że Lancia prezentuje tu model specjalnie obmyślony jako samochód wyścigowy, który dysponuje potrzebnym do tego sportu wyposażeniem.

W coupé małoseryjnego Stratosa pracują silniki Ferrari

{newline}Również i swoimi silnikami Stratos wyraźnie ukazywał, że powstał, by sprostać wyjątkowym wymaganiom. Aby móc odnosić sukcesy w wyścigach rajdowych, Lancia postawiła na współpracę z producentem samochodów sportowych Ferrari. Włosi stworzyli dla swojego modelu Dino kompaktowy motor V6, a Stratos został tak zbudowany, by móc przejąć blok silnika. Centralnie umieszczony napęd o pojemności skokowej 2,4 l dostarczał Lancii coupé w niskonakładowej odsłonie Stradale moc dobrych 190 KM (140 kW). W ten sposób auto wyścigowe mogło osiągnąć na drodze maksymalną prędkość 230 km/godz. i przejść od zera do 100 km/godz. w zaledwie 6 sekund. Tym samym dwuosobowe auto zaliczało się do najszybszych modeli seryjnych, jakie Lancia wyprodukowała do tamtej pory.

Lancia zdobywa wyścigowymi wersjami Stratosa trzy tytuły mistrza świata pod rząd

Przeznaczone do sportów wyścigowych Stratosy jeszcze bardziej podniosły poprzeczkę w wynikach i w zależności od terenu wyścigu dochodziły do osiągów od 275 KM (202 kW) do 560 KM (412 kW) dla egzemplarzy, w których silniki Ferrari zaopatrzone były w turbodosprężarki. I tak oto całościowa wizja Lancii okazała się mieć sens: od roku 1974 do 1976 Włosi zdobyli Stratosem od razu kilka z rzędu tytułów mistrza świata w sportach rajdowych. To także było powodem, dla którego coupé stał się wyjątkowym modelem w historii firmy Lancia, a Stratos zaczął odgrywać nadzwyczajną rolę jako samochód kolekcjonerski włoskiej marki.

Jako oldtimer Stratos należy do najrzadziej spotykanych modeli Lancii

O wartości, jaką przywiązują do Stratosa entuzjaści sportów rajdowych, fani marki Lancia i kolekcjonerzy samochodów sportowych zadecydowała jego historia powstania jako auta wyścigowego, wyposażenie w silniki Ferrari i design w stylu lat 70. autorstwa Bertone. Jako samochody używane Stradale oraz ich przystosowane do sportów wyścigowych wersje stały się taką samą rzadkością, podobnie jak w kolejnych latach, kiedy coupé znalazły się w handlu jako oldtimery. A to dlatego, że w rocznikach 1972-1974 Lancia zleciła Bertone wykonanie jedynie 500 egzemplarzy Stratosa. Dla fanów mistrzowskiego samochodu było to wystarczającym powodem, żeby zacząć myśleć o nowej edycji. Sama Lancia nie mogła tu co prawda służyć pomocą, ale w 2005 roku podjęła się tej próby pewna brytyjska firma wraz z projektem Fenomenon Stratos, który jednakże zrealizowany został ostatecznie tylko jako studium pokazowe. W 2010 roku we współpracy z producentem karoserii Pininfarina powstał projekt modelu, który miał nawiązywać do tradycji Lancii jako New Stratos.